تقسیم ارث از نظر قانون
تقسیم ارث در قانون تابع قواعد طبقات وراث و نسبت‌های خونی است؛ به طوری که ابتدا به فرزندان و والدین، سپس به خواهر و برادر و در نهایت به اجداد می‌رسد. سهم هر وراث با توجه به تعداد و جنسیت آنها و نسبت به متوفی تعیین می‌شود؛ به‌طور مثال، پسر دو برابر دختر ارث می‌برد و در صورت فقدان فرزند، سهم پدر و مادر و همسر تغییر می‌کند [4، 5].
مراحل تقسیم ارث و طبقات وراث
برای تقسیم ارث، ابتدا باید طبقه وراث متوفی مشخص شود.
-
1. طبقه اول:شامل پدر، مادر و فرزندان متوفی است.
- فرزندان: اگر فرزندان پسر و دختر باشند، پسر دو برابر دختر ارث می‌برد. اگر همه فرزندان دختر یا همه پسر باشند، ارث به طور مساوی تقسیم می‌شود [1، 3].
- پدر و مادر: در صورت وجود فرزند، پدر و مادر هر کدام یک ششم از ارث را می‌برند.
- زوج و زوجه (همسر): اگر متوفی فرزند نداشته باشد، سهم همسر تغییر می‌کند. زوجه یک چهارم از ماترک و زوج یک دوم از ماترک را می‌برد [4، 6].
-
2. طبقه دوم:در صورت عدم وجود وراث طبقه اول (فرزندان، پدر و مادر)، نوبت به خواهر و برادر متوفی می‌رسد.
- برادر و خواهر ابوینی (تنی): ارث به نسبت دو به یک بین پسر و دختر تقسیم می‌شود؛ یعنی برادر دو برابر خواهر ارث می‌برد [7، 15].
- خواهر و برادر تنی (فقط مادری یا فقط پدری): در صورت عدم وجود خواهر و برادر تنی، ارث به خواهر و برادران پدری یا مادری می‌رسد.
-
3. طبقه سوم:اجداد و سایر وراث در اولویت‌های بعدی قرار دارند.
ملاحظات قانونی مهم
-
قانون مدنی:تقسیم ارث بر اساس قوانین شرعی و قانونی ایران، به ویژه قانون مدنی، انجام می‌شود.
-
-
انحصار وراثت:برای تقسیم ارث، ابتدا باید گواهی انحصار وراثت اخذ شود تا وراث قانونی مشخص شوند [1، 8].
-
مهر و موم ترکه:در صورت نیاز، می‌توان با درخواست ورثه یا سایر صاحبان حق، نسبت به مهر و موم ترکه (محافظت از اموال) اقدام کرد.
-
-
وصیت:فرد متوفی می‌تواند قبل از فوت بخشی از اموال خود را وصیت کند که این وصیت نیز باید در چارچوب قانون انجام شود.